استروک مقوا یا کاغذ دور لیوان کاغذی است که به رول کف لیوان دوخت میخورد. استروکها با ابعادی متناسب با لیوانهای کاغذی برش خورده و در کارگاههای ساخت لیوان، جهت تولید لیوان کاغذی استفاده میشوند. اما سؤال اینجاست که این استروکها باید چه خاصیتی داشته باشند و از چه موادی ساخته شده باشند؟ در این مقاله از بلاگ بایدا درباره مواد اولیه استروک و هر آنچه میخواهید در مورد نحوه تولید لیوانهای کاغذی یکبار مصرف بدانید، صحبت خواهیم نمود.
مواد اولیه استروک چیست و چگونه تهیه میشود؟
در دنیای امروز تقاضا برای کاغذ و مقوا به طور مداوم در حال رشد است و منابع موجود برای تأمین این نیازها کافی نیست. صنعت کاغذسازی تا حد زیادی به منابع بومی چوب سخت وابسته است، اما این منابع به شدت محدود هستند. محدود بودن منابع جنگلی، صنایع را وادار کرده تا به گزینههای مختلف الیاف مواد خام، شامل بقایای گندم، برنج، جو یا باگاس نیشکر توجه کنند. امروزه در سطح جهان، 9% الیاف کاغذ از الیافی غیر چوبی به دست میآید و خمیر باگاس در دهههای اخیر مورد توجه روزافزون صنعت خمیر و کاغذ قرار گرفته است. از همین خمیر برای تهیه استروک استفاده میشود. در واقع از باگاس برای تولید کاغذ و در نهایت از کاغذ برای تولید استروک استفاده میشود.
همانطور که میدانید، نیشکر گیاهی است که از آن برای تولید قند و شکر استفاده میشود. نیشکر یا Saccharum officinarum علفی است که در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری، به ویژه برزیل، ایران، هند، پاکستان، چین و تایلند میروید. برای تهیه قند و شکر، ساقههای نیشکر را بریده و خرد میکنند و شیره آن گرفته شود؛ به این عملیات شیرهگیری گفته میشود.
تفالهای که پس از عملیات شیرهگیری باقی میماند، برای تهیه باگاس نیشکر استفاده میشود. باگاس فیبری است که پس از برداشت شیره گیاه نیشکر و آب اضافی آن باقی میماند. تا همین اواخر، باگاس معمولاً دور ریخته میشد یا رها میشد تا بپوسد، اما امروزه به عنوان یک منبع تجدیدپذیر برای تولید محصولات کاغذی و همچنین به عنوان سوخت کارخانهها استفاده میشود.
فرآیند تولید باگاس و تبدیل آن به خمیر کاغذ
همانطور که گفته شد، باگاس مهمترین ماده بین مواد اولیه استروک است. پس از اینکه شیره نیشکر از آن جدا شد، تفالهای که باقی میماند، خرد و آسیاب میشود که به آن باگاس میگویند. حدود 50% باگاس نیشکر را میتوان برای کاغذسازی استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: متریال و جنس لیوان کاغذی چیست؟
برخی از سلولهای میلوئیدی موجود در باگاس باید قبل از فرآیند خمیرسازی برداشته شوند. بنابراین لازم است مواد قبل از ورود به پروسه خمیرگیری آمادهسازی شوند. ابتدا در کارخانه قند، اولین مرحله حذف آلودگیهای نیمه خشک انجام میشود و سپس باگاس بستهبندی شده و برای ذخیرهسازی خشک به کارخانه کاغذسازی ارسال میشود. در کارخانه کاغذسازی از دستگاه صمغگیری افقی یا عمودی برای حذف آلودگیهای خشک استفاده شده و باگاس برای تبدیل شدن به خمیر کاغذ آماده میشود.
فرآیند خمیرسازی، شامل پختن، شستشو، غربالگری و سفید کردن است. باگاس نیشکر نسبت به مواد دیگر راحتتر سفید میشود. برای سفید شدن الیاف نیشکر، به حداقل عنصر سفیدکننده بدون کلر نیاز است. سفیدکننده سه مرحلهای CEH معمولی میتواند خمیر باگاس را تا ISO 80% سفید کند.
بیشتر کارخانههای قدیمی باگاس نیشکر، اساساً از سفیدکننده سه مرحلهای CEH برای سفید کردن باگاس استفاده میکنند. الیاف باگاس در صورتی که سفید نشده باشند، رنگ کاهی مایل به بژ دارند. به این ترتیب خمیر کاغذ از باگاس به دست میآید.
تبدیل خمیر کاغذ به مواد اولیه استروک
پس از طی مراحل فوق، باگاس به یک خمیر مرطوب تبدیل میشود. سپس خمیر با مواد مقاوم در برابر آب و روغن مخلوط میشود. خمیر کاغذ روی صفحات مخصوصی ریخته شده و غلتکهای سنگین و بزرگی از روی آن رد میشود تا پهن و خشک شود. عبور این غلتکها باعث میشود کمترین آبی در خمیر باقی نماند. سپس این ورقهها وارد دستگاههای رول در ابعاد مختلف میشوند و به صورت رول کاغذ در اندازههای دلخواه درمیآیند.
پس از آن، رول کاغذ لمینیت میشود؛ به این معنی که یک پوشش روی رول قرار میگیرد که هم باعث بهداشتی شدن و هم افزایش استحکام و عدم نفوذ آب و مایعات در آن میشود. رولها به اندازههای مورد نیاز برش و شیت داده میشوند. سپس وارد چاپخانه شده و انواع طرحهای زیبا و جذاب روی آنها چاپ میشود.
شیتهایی که روی آنها طرح چاپ شده است، تیغ میخورند و در سایزهای مختلف تولید میشوند. محصول نهایی، بستهبندی شده و راهی کارخانههای سازنده لیوان کاغذی میشوند. بشقابها، کاسهها و ظروف ساخته شده از باگاس، به طور کامل در 90 روز کمپوست میشوند.
فرآیند تولید کاغذ باگاس و سایر محصولات باگاس، سازگار با محیط زیست است، زیرا در طول فرآیند به اندازه فرآیند تولید الیاف چوب یا فوم از انرژی یا مواد شیمیایی استفاده نمیشود. به همین دلیل است که وقتی صحبت از محصولات باگاس به میان میآید، واژگانی مانند بسیار پایدار، قابل تجدید و کمپوستپذیر، همراه با صفاتی مانند کیفیت بالا، دوام زیاد و زیبایی و جذابیت استفاده میشود.
مزایای مواد اولیه استروک
استروکی که از ساقه نیشکر یا همان باگاس تولید میشود، از جهات مختلف، چه برای سلامتی و چه محیط زیست بسیار مفید است. مواد سازگار با محیط زیست، دارای سه ویژگی هستند: تجدیدپذیر، زیست تخریبپذیر و کمپوستپذیر. استروک فیبر نیشکر هر سه را دارد. در ادامه به بررسی این سه ویژگی و برخی از عمدهترین مزایای استروک اشاره میکنیم.
زیست تخریبپذیری
باگاس در شرایط کمپوست زیست تخریبپذیر است و عرض 30 تا 90 روز تجزیه میشود؛ گرچه بسیاری از محصولات مبتنی بر کاغذ را هم میتوان کمپوست کرد. مزیت باگاس این است که رشد نیشکر اثرات زیست محیطی مشابه کاغذی که از درختان به دست میآید را ندارد. تولید الوار به عنوان یکی از چهار عامل اصلی جنگلزدایی شناخته شده و نشان داده شده تولید چوب، باعث تخریب سالانه حدود 380000 هکتار در کشورهای مختلف میشود.
در حالت ایدهآل همه محصولات قابل کمپوست باید به تأسیسات کمپوست ختم شوند، اما واقعیت این است که اغلب این کار صورت نمیگیرد. زیست تخریبپذیری تضمین میکند یک محصول میتواند خود به خود در طول زمان تجزیه شود. همانطور که گفته شد، فیبر نیشکر میتواند عرض 30 تا 90 روز خود به خود تجزیه شود.
قابل تجدید
حدود 40% از چوبی که ما برداشت میکنیم، برای کاربردهای تجاری و صنعتی استفاده میشود. این استفاده بیش از حد از چوب منجر به از بین رفتن تنوع زیستی، جنگل زدایی، آلودگی آب و انتشار گازهای گلخانهای شده است. فیبر نیشکر با ارائه جایگزینی برای محصولات کاغذی مبتنی بر درخت، پتانسیل بسیار زیادی را ارائه میدهد.
از آنجا که رشد درختان مدت زمان زیادی طول میکشد (7-10 سال) و عملیات برداشت آنها، هکتارها زمین را از هر گونه درخت پاک میکند، میتوان با استفاده از ساقه نیشکر مانع از انجام این کار شد و درختان را برای آیندگان باقی گذاشت.
قابل کمپوست
محصولات تولید شده از نیشکر، میتوانند سریعتر تجزیه شوند. در کمتر از 90 روز، باگاس را میتوان به طور کامل کمپوست کرد. باگاس وقتی کمپوست میشود، به کود غنی از مواد مغذی تبدیل میشود.
برخلاف محصولات پلاستیکی یا پلی استایرن، محصولات باگاس به صورت خانگی قابل کمپوست هستند. در شرایط کمپوست خانگی، باگاس به یک کمپوست غنی از مواد مغذی تجزیه میشود و میتواند به عنوان کود و نرمکننده خاک مورد استفاده قرار گیرد.
حمایت از کشاورزان
سالانه حدود 1.2 میلیارد تن نیشکر در جهان تولید میشود. از این میزان، 100 میلیون تن باگاس به دست میآید. مقداری از این باگاس به عنوان سوخت زیستی سوزانده شده، اما مقدار زیادی از آن دور ریخته میشود. باگاس مواد اولیه کاغذ استروک گلاسه یا کاغذ استروک مات است. با تولید استروک و انواع دیگر کاغذ از باگاس، هدف جدیدی برای این محصول جانبی کشاورزی پیدا شده است که کاهش ضایعات و حمایت از کشاورزان را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید: کاغذ استروک چیست؟
جایگزین سالم برای لیوانهای کاغذی سنتی
الیاف نیشکر جایگزینی عالی برای محصولات کاغذی و همچنین استایروفوم و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است. استایروفوم خطر زیست محیطی کاملاً شناخته شده است و خطرات زیادی برای سلامتی انسان دارد. از سوی دیگر، 500 سال یا بیشتر طول میکشد تا استایروفوم تجزیه شود و 30% از فضای محل دفن زباله را اشغال میکند.
علاوه بر این، 20% از استایروفوم به هیچ وجه به محل دفن زباله نمیرود و در عوض در دریاها، رودخانهها و اقیانوسها رها میشود و زمین و دریا را آلوده میکند. مصرف گسترده آن بیشتر به این دلیل است که سبک وزن و مقرون به صرفه است و میتواند دما را حفظ کند.
محصولات فیبر نیشکر که مواد اولیه استروک هستند، جایگزینی قابل مقایسه و مقرون به صرفه برای استایروفوم و محصولات کاغذی یکبار مصرف هستند. همچنین مزایای دیگری دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تحمل دماهای بالا (تا 200 درجه فارنهایت)
- مقاوم در برابر چربی و آب
- بادوام
- قابل استفاده در فریزر
- قابل استفاده در مایکروویو
- خواص عایقی بالا (نگهداری خوب دما)
لیوانهای ساخته شده از باگاس، ضخیمتر و سفتتر از لیوانهای کاغذی سنتی هستند. آنها خواص حرارتی ایدهآلی برای غذاهای گرم، مرطوب یا روغنی دارند و شما میتوانید آنها را به مدت 2-3 دقیقه در مایکروویو قرار دهید.
مواد اولیه کاغذ استروک شامل باگاس است. باگاس نیشکر، الیافی کوتاه است که از نظر ماهیت شباهت زیادی به خمیر چوب سخت دارد. خمیر باگاس نیشکر برای بیشتر انواع کاغذها و مقواها میتواند جایگزین خمیر چوب سخت شود. خمیر باگاس پس از مخلوط شدن با مقدار معینی الیاف بلند و مواد شیمیایی سفیدکننده، میتواند برای تهیه مقوای استروک و انواع کاغذهای صنعتی و خانگی استفاده شود. استروک در تهیه لیوانهای کاغذی یکبار مصرف کاربرد دارد و با استفاده از آن میتوان به راحتی انواع لیوانهای کاغذی زیبا را تولید کرد.
اشتراک ها: متریال و جنس لیوان کاغذی چیست؟ - Byeda Paper Industries
اشتراک ها: کاغذ استروک چیست و چگونه ساخته میشود؟ - بایدا، سرنوشت سبز فردا
اشتراک ها: فرآوری کاغذ استروک: از سیر تا پیاز تولید مقوای استروک - بایدا، سرنوشت سبز فردا