انواع ظرف یکبار مصرف؛ آشنایی با ظروف پرمصرف در ایران

ظروف یکبار مصرف، جزء جدایی‌ناپذیر پذیرایی‌ها و مهمانی‌های خودمانی است و نمی‌توان از کاربرد و خواص آن‌ها به همین راحتی عبور کرد. انواع ظرف یکبار مصرف که از ساختار و بدنه‌های متفاوتی ساخته شده‌اند، مزایا و معایب خاص خود را دارند و برای مصارف گوناگون به کار گرفته می‌شوند. با افزایش مخاطراتی که ظروف یکبار مصرف پلاستیکی برای سلامتی انسان و محیط زیست به بار آورده بودند، ظروف یکبار مصرف جدیدی وارد بازار شدند که بهتر است در ادامه با آن‌ها آشنا شوید.

به طور کلی همه ظروف یکبار مصرف موجود در بازار شبیه به هم نیستند و برای خریداری کردن آن‌ها باید اطلاعات کاملی جمع‌آوری نمود. به دلیل گستردگی ظروف یکبار مصرف موجود در بازار، در این مقاله به صورت تخصصی وارد بحث می‌شویم. به همین دلیل لازم است همه ظروف یکبار مصرف بر اساس جنس مواد اولیه، طرح، توانایی‌ها، حرارت‌پذیری و نوع استفاده آن‌ها مورد بررسی قرار بگیرند. با ما همراه باشید تا تمام نکات مربوط به انواع ظرف یکبار مصرف را زیر ذره‌بین قرار دهیم.

بررسی جنس انواع ظرف یکبار مصرف

مهم‌ترین چیزی که در ساختار انواع ظروف یکبار مصرف وجود دارد، مواد اولیه‌ای است که ماهیت آن‌ها را شکل می‌دهد. نکته جالبی که بهتر است از آن مطلع شوید، این است که خط تولید همه ظروف یکبار مصرف تقریباً یکی است و همه این ظروف به وسیله یک نوع دستگاه ساخته می‌شوند، اما تنها چیزی که ساختار، عملکرد و خواص آنها را دستخوش تغییر قرار می‌دهد، همان مواد اولیه‌ای است که برای ساخت هر یک از آن‌ها به صورت جداگانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی، ظروف یکبار مصرف یا از پلاستیک ساخته می‌شوند یا از پلیمرهای گیاهی. پلیمرهای گیاهی مورد استفاده برای ساخت انواع ظروف یکبار مصرف، به صورت مستقیم از گیاهان و مشتقات آن‌ها جمع‌آوری می‌شود تا هم به حفظ سلامت انسان‌ها و هم به حفظ محیط زیست کمک کرده باشند.

همان‌طور که در ابتدای این مقاله اشاره کردیم، به دلیل مخاطراتی که ظروف یکبار مصرف پلاستیکی معمولی متوجه سلامت انسان و محیط زیست کرده بودند، ظروف یکبار مصرف گیاهی وارد بازار شدند. با ما همراه باشید تا تمام این مواد اولیه را به صورت مجزا مورد بررسی قرار دهیم.

مواد اولیه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی

همان‌طور که به خوبی می‌دانید، ماده اولیه تشکیل‌دهنده بسیاری از محصولات پلاستیکی را فرآورده‌های نفتی تشکیل می‌دهد. ظروف یکبار مصرف پلاستیکی هم با استفاده از همین فرآورده‌های نفتی ساخته می‌شوند، با این تفاوت که به این مواد اولیه، گرانول‌های پتروشیمی گفته می‌شود. گرانول‌های شیمیایی که به صورت مستقیم از صنایع پتروشیمی آورده می‌شوند، دارای ساختار بسیار مضری هستند و به سلامت انسان و محیط زیست آسیب وارد می‌کنند.

این مواد اولیه باعث می‌شوند ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، ساختار مضر داشته باشند و در مواجهه با مایعات یا مواد غذایی داغ، مواد شیمیایی را به داخل مواد غذایی وارد کنند. از طرفی، نباید از یاد برد که حدوداً 400 سال و شاید هم بیشتر طول می‌کشد تا ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در محیط زیست تجزیه شوند. همه این اتفاقات تلخ به دلیل همین گرانول‌های پتروشیمی است که در ساختار ظروف یکبار مصرف پلاستیکی قرار داده شده‌اند.

مواد اولیه انواع ظروف یکبار مصرف گیاهی

ظروف یکبار مصرف گیاهی که در سال‌های اخیر و به جبران آسیب‌هایی که ظروف یکبار مصرف پلاستیکی معمولی به محیط زیست و انسان‌ها وارد کردند، وارد بازار شدند. همان‌طور که گفتیم، خط تولید این ظروف یکسان است، اما مواد اولیه آن‌ها با یکدیگر متفاوتند. ظروف یکبار مصرف گیاهی به صورت مستقیم از مواد اولیه‌ای با عنوان گرانول‌های گیاهی ساخته می‌شوند. گرانول‌های گیاهی به صورت مستقیم از پلیمرهای گیاهی نشاسته، ذرت یا گیاهان دیگر به دست می‌آیند.

بسیاری از تولیدکنندگان برای اینکه پلیمرهای گیاهی را در برابر آسیب‌های مختلف و همچنین نفوذ آب مقاوم بسازند، مواد طبیعی دیگر مثل موم یا اسیدهای چرب گیاهی را به این پلیمرها اضافه می‌کنند تا یک گرانول طبیعی و سالم به دست بیاید. بدین‌ترتیب، ظروف گیاهی یکبار مصرف که با این مواد اولیه ساخته می‌شوند، در برابر حرارت، هیچ ماده شیمیایی و مضری را پس نمی‌دهند و عرض 3 الی 6 ماه هم در محیط زیست تجزیه می‌‎شوند.

بیشتر بخوانید: مواد اولیه ظروف گیاهی

مواد اولیه ظروف یکبار مصرف بازیافتی

ظروف یکبار مصرف بازیافتی از جمله ظروفی هستند که نه به اندازه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی مضر و نه به اندازه ظروف یکبار مصرف گیاهی سالم هستند. ظروف یکبار مصرف بازیافتی با استفاده از ظروف یکبار مصرف کاغذی به دست می‌آیند که به صورت مستقیم از طریق تراشه‌های پوست درختان یا … حاصل می‌شوند.

مواد اولیه ظروف یکبار مصرف کاغذی

مواد اولیه تشکیل‌دهنده ظروف یکبار مصرف کاغذی از جنس چوب درختان و… است تا هم به عنوان یک گزینه ایده‌آل برای نوشیدن مایعات داغ محسوب شود و هم بتوان غذاهای گرم را به راحتی در آن سرو کرد. از جمله مواد اولیه‌ای که در این ظروف به کار گرفته می‌شود، تراشه چوب است که به صورت اختصاصی برای ساخت همین نوع ظروف به کار گرفته می‌شود.

مواد اولیه ظروف یکبار مصرف فومی

اگر به سالن‌های سینما رفته باشید، حتماً با لیوان‌های یکبار مصرف فومی آشنایی دارید. این نوع ظروف به صورت اختصاصی از طریق مواد اولیه‌ شیمیایی ساخته می‌شوند، دارای خاصیتی غیر سمی‌اند و نسبت به ظروف پلاستیکی معمولی، آسیب کمتری به انسان و محیط زیست وارد می‌کنند.

بیشتر بخوانید: مواد اولیه ظروف یکبار مصرف

بررسی طرح انواع ظرف یکبار مصرف

ظروف یکبار مصرف موجود در بازار بر اساس طرح‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که هر یک از آن‎‌ها مشخصات خاص خودشان را دارند. ظروف یکبار مصرف به دلیل اینکه در اکثر محیط‌های غذاخوری و رستوران‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، طرح‌های مختلف و متناسب با این محیط‌ها را شامل می‌شوند؛ مثلاً اکثر قهوه‌فروشی‌ها و کافه‌ها از لیوان‌های کاغذی یا گیاهی یکبار مصرف با طرح‌های قهوه و نوشیدنی استفاده می‌کنند.

همچنین، ظروف یکبار مصرف با طرح‌های زرق‌ و برق ‌دار برای مناسبات و جشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی دیگر از مسائلی که در مورد طرح ظروف یکبار مصرف وجود دارد، امر تبلیغات است. بسیاری از ظروف یکبار مصرف دارای طرح‌های تبلیغاتی هستند و تولیدکنندگان آن‌ها از همین روش کسب درآمد دارند.

شرکت‌های مختلفی با استفاده از ویژگی‌های این ظروف یکبار مصرف، برای تبلیغ نام و برند تجاری خود اقدام می‌کنند تا در هر بار استفاده مشتریان و کاربران از این ظروف، نام تجاری این شرکت‌ها خودبه‌خود تبلیغ شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ظروف یکبار مصرف کاغذی همین است که امکان چاپ تبلیغات یا اسامی مختلف روی ساختار و بدنه آن‌ها به راحتی امکان‌پذیر است و می‌توان روی این بخش از ظروف حساب باز کرد.

انواع ظرف یکبار مصرف کاغذی و پلاستیکی، بهترین نمونه‌های تولید شده در ایران محسوب می‌شوند که دارای طرح‌های مختلف و رنگارنگ هستند. این طرح‌های مختلف که بعضاً در رنگ‌های شاد و روشن عرضه می‌شوند، بهترین و ایده‌آل‌ترین گزینه‌ها برای استفاده در جشن‌های تولد و عروسی تلقی می‌شوند که می‌توانند شادی و نشاط را به جمع حاضر در جشن‌های مختلف هدیه دهند. امکان ست شدن ظروف یکبار مصرف با دکوراسیون و رنگ‌بندی یک جشن یا مهمانی، از جمله ویژگی‌های مهم این ظروف است که امکان استفاده مجدد را برای کاربران و مصرف‌کنندگان به وجود می‌آورد.

بررسی میزان حرارت پذیری انواع ظرف یکبار مصرف

بدیهی است که پلاستیک در برابر حرارت هیچ مقاومت خاصی ندارد و در مواجهه با حرارت و گرما جمع‌ می‌شود. بنابراین با توجه به اینکه مواد اولیه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی را عمدتاً پلاستیک تشکیل می‌دهد، نمی‌توان مقاومت این ظروف را در برابر حرارت و گرما انتظار داشت.

در واقع هر نوع ظروفی که از جنس پلاستیک ساخته شده باشد، در برابر حرارت مقاومت خاصی نخواهد داشت و علاوه بر ذوب شدن در مواجهه با گرما و حرارت، مواد شیمیایی مضر را هم به درون غذا یا مایعات انتقال می‌دهد. این در حالی است که انواع ظرف یکبار مصرف گیاهی و کاغذی در برابر حرارت و گرما مقاومت بالایی دارند.

بررسی نوع استفاده انواع ظرف یکبار مصرف

ظروف یکبار مصرف موجود در بازار که در اندازه‌ها، طرح‌ها و ساختار متفاوت و متعددی عرضه شده‌اند، از لحاظ نوع استفاده هم با یکدیگر متفاوتند. ساختار و مواد اولیه تشکیل‌دهنده هر یک از انواع ظروف یکبار مصرف، تعیین‌کننده آن است که چه نوع استفاده‌ای از هر کدام می‌توان کرد. این اصل و قاعده کلی را به یاد داشته باشید که ظروف پلاستیکی یکبار مصرف، نباید دارای ماده BPA باشند. این ماده باعث می‌شود هیچ نوع استفاده‌ای نتوان از این ظروف کرد. در ادامه، انواع ظروف یکبار مصرف بر اساس نوع استفاده را به شما معرفی خواهیم کرد:

• ظروف یکبار مصرف پلاستیکی: یکی از انواع ظرف یکبار مصرف پرمصرف، نوع پلاستیکی آن‌هاست که بهتر است تنها برای سرو غذا یا مایعات سرد مورد استفاده قرار بگیرد. توصیه می‌شود مواد غذایی را برای مدت ‌زمان طولانی در این ظروف قرار ندهید.
• ظروف یکبار مصرف گیاهی: این دسته از انواع ظرف پذیرایی یکبار مصرف که اخیراً مورد استقبال کاربران قرار گرفته است، در محیط‌های بسیار زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصولات یکبار مصرف به دلیل بازیافت سریع و تجزیه‌پذیری‌شان و همچنین برخورداری از مواد اولیه سالم، مورد استفاده برای همه جا و همه مواد غذایی هستند.
• ظروف یکبار مصرف فومی: همان‌طور که اشاره کرده بودیم، از این ظروف می‌توان برای سرو انواع مواد غذایی و نوشیدنی‌ها استفاده کرد. بسیاری از کاربران از این محصولات یکبار مصرف برای پخش غذاهای نذری استفاده می‌کنند.

انواع ظرف یکبار مصرف که در بازار به فروش می‌رسند، دارای ساختار بسیار متفاوت و متعدد هستند. بیش از چند نوع ظرف یکبار مصرف در بازار وجود دارند که پرمصرف‌ترین آن‌ها ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است. در سال‌های اخیر و به دلیل آسیب‌هایی که ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به انسان و محیط زیست وارد کرده‎‌اند، شکل دیگری از ظروف یکبار مصرف به دست کاربران و مصرف‌کنندگان رسیده است. یکی از همین ظروف یکبار مصرف کاربردی و سالم، ظروف گیاهی یکبار مصرف است.

در این مقاله سعی شد تا همه مواد اولیه‌ای که برای ساخت ظروف یکبار مصرف مورد استفاده قرار می‌گیرند، بررسی شود. در ادامه نیز، تمامی این ظروف یکبار مصرف بر اساس طرح و ضرورت استفاده از آن‌ها بررسی شد و سپس توانایی و قدرت حرارت‌پذیری هر یک زیر ذره‌بین قرار گرفت.

منبع +++